فایل دستی و روتاری

فایل دستی و روتاری از جمله وسایل مهم در درمان ریشه دندان می باشد و انتخاب یک برند خوب و با کیفیت از این دسته کالا، بسیار حائز اهمیت می باشد. تهیه‌ی حفره‌ی دسترسی به کانال ریشه‌های دندان‌های عفونی و پاکسازی آن کانال‌ها یکی از اصول اولیه‌ی درمان‌های اندودانتیکس است که با فایل دستی و روتاری صورت می‌گیرد. به صورت کلی باید ذکر کرد که فایل دستی و روتاری (و یا چرخشی) تآثیری بر موفقیت و یا حتی شکست درمان دندانپزشکی ندارند، بلکه رعایت اصول درمان دندانپزشکی،دانش و مهارت است که در موفقیت درمان تاثیرگذار است.در ادامه به توضیح و معرفی هر کدام از اینها میپردازیم.

فایل های دستی
فایل دستی در دندانپزشکی یک ابزار دستی است که دندانپزشکان از طریق حس لامسه از آن برای پاکسازی و شکل دادن به کانال ریشه در طی درمان ریشه استفاده می کنند. این لمس به دندانپزشک اجازه می دهد تغییرات در مقاومت یا زاویه را احساس کند، که می تواند به تعیین انحنا، کلسیفیکاسیون یا تغییر در آناتومی کمک کند.

جنس فایل های دستی
فایل های دستی معمولاً از فولاد ضد زنگ یا نیکل-تیتانیوم ساخته می شوند. فایل های استیل ضد زنگ ارزان تر هستند، اما احتمال شکستگی آنها بیشتر است. فایل های نیکل-تیتانیوم انعطاف پذیرتر و بادوام تر هستند، اما گران تر هستند.

انواع فایل های دستی
انواع مختلفی از فایل های دستی وجود دارد که هر کدام برای یک هدف خاص طراحی شده اند. برخی از انواع رایج فایل های دستی عبارتند از:

• K-File: این فایل ها دارای یک لبه برشی تیز در انتهای خود هستند که برای پاکسازی و شکل دادن به کانال ریشه استفاده می شوند. K-Files در اندازه های مختلفی موجود هستند که با یک حرف انگلیسی مشخص می شوند. به عنوان مثال، K-File شماره 2 از K-File شماره 1 کوچکتر است.
• H-File: این فایل ها دارای یک لبه برشی صاف در انتهای خود هستند که برای شکل دادن به کانال ریشه استفاده می شوند. H-Files نیز در اندازه های مختلفی موجود هستند که با یک حرف انگلیسی مشخص می شوند.
• R-File: این فایل ها دارای یک لبه برشی گرد در انتهای خود هستند که برای شکل دادن به کانال ریشه استفاده می شوند. R-Files نیز در اندازه های مختلفی موجود هستند که با یک حرف انگلیسی مشخص می شوند.
• Flexo File: این فایل ها از فولاد ضد زنگ ساخته شده اند و انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سایر فایل های دستی دارند. Flexo Files در اندازه های مختلفی موجود هستند که با یک عدد مشخص می شوند.
• C-File:این فایل دارای سطح مقطع مربعی است که به آن کمک می کند تا به طور موثر بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه خارج کند.سی فایل ها در مقایسه با سایر انواع فایل های دستی، انعطاف پذیری کمتری دارند. این امر به این دلیل است که سطح مقطع مربعی سی فایل ها باعث می شود که آنها در کانال های ریشه باریک و منحنی گیر کنند. با این حال، سی فایل ها به دلیل شکل مقطع مربعی خود، قدرت برشی بیشتری نسبت به سایر انواع فایل های دستی دارند. این امر باعث می شود که آنها برای پاکسازی کانال ریشه های سخت و پیچیده مناسب باشند.سی فایل ها معمولاً در مراحل اولیه درمان ریشه استفاده می شوند
• Filer Files: نوع دیگری از فایل های دستی هستند که دارای سطح مقطع مثلثی هستند که به آنها کمک می کند تا کانال ریشه را در نزدیکی نوک کانال شکل دهند. این فایل ها در اندازه های مختلفی موجود هستند که با استفاده از یک سیستم شماره گذاری مشخص می شوند. اندازه های کوچکتر برای شکل دهی اولیه کانال ریشه و اندازه های بزرگتر برای شکل دهی ثانویه کانال ریشه استفاده می شوند.فایل های فایلر انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سی فایل ها دارند. این امر به این دلیل است که سطح مقطع مثلثی فایل های فایلر باعث می شود که آنها در کانال های ریشه باریک و منحنی گیر نکنند. با این حال، فایل های فایلر به دلیل شکل مقطع مثلثی خود، قدرت برشی کمتری نسبت به سی فایل ها دارند. این امر باعث می شود که آنها برای پاکسازی کانال ریشه های سخت و پیچیده مناسب نباشند.فایل های فایلر معمولاً در مراحل پایانی درمان ریشه استفاده می شوند

نحوه استفاده از فایل های دستی
استفاده از فایل های دستی در درمان ریشه دندان معمولا (اما نه به صورت یک امر ثابت و بدون تغییر) مراحل زیر را شامل می شود:

1. دندانپزشک با استفاده از یک فایل K-File بزرگ به آرامی پاکسازی کانال ریشه را شروع می کند. این فایل از یک لبه برشی تیز استفاده می کند تا بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه خارج کند.
2. سپس دندانپزشک از یک فایل H-File یا R-File برای شکل دادن به کانال ریشه استفاده می کند. این فایل ها از یک لبه برشی صاف یا گرد استفاده می کنند تا کانال ریشه را به شکل مناسب برای پر کردن با گوتاپرکا آماده کنند.
3. این فرآیند تا زمانی که کانال ریشه به طور کامل پاکسازی و شکل داده شود، ادامه می یابد.

در پایان درمان ریشه، دندانپزشک کانال ریشه را با گوتاپرکا پر می کند. گوتاپرکا یک ماده پلاستیکی است که به جلوگیری از ورود باکتری ها به کانال ریشه کمک می کند.

نکات ایمنی هنگام استفاده از فایل دستی
در هنگام استفاده از فایل های دستی در درمان ریشه دندان، رعایت نکات ایمنی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است:
-فایل های دستی باید به طور مرتب تیز شوند تا بتوانند به طور موثر کار کنند و به کانال ریشه آسیب نرساند
-باید بعد از هر بار استفاده ضد عفونی شوند تا  از انتقال بیماری ها جلوگیری کند
– از اعمال فشار بیش از حد به فایل باید خودداری شود چون این کار ممکن است موجب آسیب به کانال شود
– فایل همیشه باید در جهت کانال ریشه حرکت داده شود. حرکت در جهت اشتباه می تواند به شکستن فایل یا آسیب رساندن به کانال منجر شود
– برای درمان از فایل هایی استفاده شود که برای اندازه و شکل کانال ریشه مناسب هستند

فایل های روتاری
این فایل ها نیز مانند فایل های دستی، ابزارهای دندانپزشکی هستند که معمولاً از آلیاژ نیکل-تیتانیوم ساخته می شوند و برای پاکسازی و شکل دادن به کانال ریشه دندان استفاده میشوند با این تفاوت که فایل روتاری با سرعت بالا (تا 10000 دور در دقیقه) می چرخد، در حالی که فایل دستی به صورت دستی حرکت می کند. در واقع فایل های روتاری توسط یک دستگاه روتاری که به عنوان هندپیس روتاری نیز شناخته می شود، می چرخند.
هندپیس های روتاری معمولاً با سرعت های بالا (تا 10000 دور در دقیقه) کار می کنند. این سرعت بالا به فایل های روتاری اجازه می دهد تا بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه دندان سریعتر خارج کنند.

انواع فایل روتاری

انواع مختلفی از فایل های روتاری وجود دارد که هر کدام برای یک هدف خاص طراحی شده اند. برخی از انواع رایج فایل های روتاری عبارتند از:

• فایل های روتاری سری F

فایل های روتاری سری F رایج ترین نوع فایل روتاری هستند. این فایل ها دارای لبه برشی تیز در انتهای خود هستند که به آنها کمک می کند تا به طور موثر بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه خارج کنند. فایل های روتاری سری F در اندازه های مختلفی موجود هستند که با استفاده از یک سیستم شماره گذاری مشخص می شوند. اندازه های کوچکتر برای پاکسازی اولیه کانال ریشه و اندازه های بزرگتر برای شکل دهی ثانویه کانال ریشه استفاده می شوند.

• فایل های روتاری سری R

فایل های روتاری سری R دارای لبه برشی گرد در انتهای خود هستند که به آنها کمک می کند تا کانال ریشه را به طور موثر شکل دهند. فایل های روتاری سری R در اندازه های مختلفی موجود هستند که با استفاده از یک سیستم شماره گذاری مشخص می شوند.

• فایل های روتاری سری K

فایل های روتاری سری K دارای لبه برشی صاف در انتهای خود هستند که به آنها کمک می کند تا کانال ریشه را در نزدیکی نوک کانال شکل دهند. فایل های روتاری سری K در اندازه های مختلفی موجود هستند که با استفاده از یک سیستم شماره گذاری مشخص می شوند.
علاوه بر انواع فایل روتاری ذکر شده در بالا، انواع دیگری از فایل روتاری نیز وجود دارند که برای کاربردهای خاص طراحی شده اند. برخی از انواع فایل روتاری خاص عبارتند از:

• فایل های روتاری نیکل-تیتانیوم: این فایل ها از آلیاژ نیکل-تیتانیوم ساخته شده اند که یک ماده انعطاف پذیر و مقاوم در برابر شکستگی است. این فایل ها برای استفاده در کانال های ریشه پیچیده مناسب هستند.
• فایل های روتاری با سرعت بالا: این فایل ها با سرعت های بالاتری نسبت به فایل های روتاری معمولی می چرخند. این فایل ها برای پاکسازی سریعتر کانال ریشه مناسب هستند.
• فایل های روتاری با لرزش: این فایل ها دارای لرزش هستند که به آنها کمک می کند تا به طور موثرتر بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه خارج کنند.

نحوه استفاده از فایل های روتاری

استفاده از فایل روتاری در درمان ریشه دندان به صورت معمول(اما نه به صورت یک امر ثابت و بدون تغییر) مراحل زیر را شامل می شود:

1. دندانپزشک از یک فایل روتاری سری F برای پاکسازی کانال ریشه استفاده می کند. این فایل از یک لبه برشی تیز استفاده می کند تا بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه خارج کند.
2. سپس دندانپزشک از یک فایل روتاری سری R یا K برای شکل دادن به کانال ریشه استفاده می کند. این فایل ها از یک لبه برشی گرد یا صاف استفاده می کنند تا کانال ریشه را به شکل مناسب برای پر کردن با گوتاپرکا آماده کنند.
3. این فرآیند تا زمانی که کانال ریشه به طور کامل پاکسازی و شکل داده شود، ادامه می یابد.

در پایان درمان ریشه، دندانپزشک کانال ریشه را با گوتاپرکا پر می کند. گوتاپرکا یک ماده پلاستیکی است که به جلوگیری از ورود باکتری ها به کانال ریشه کمک می کند.

در انتها لازم به ذکر است که در یک دسته بندی کلی تر، فایل‌های روتاری را می‌توان در دو دسته فایل‌های با چرخش دائم یا فایل‌های رسیپروکال (با حرکت رفت و برگشتی) جای داد. پاکسازی و شکل‌دهی قدرتمند به انواع روت کانال به کمک فایل‌های چرخشی یا رسیپروکال قابل تحقق خواهد بود. در ساخت این فایل‌ها از مواد مختلفی استفاده می‌شود؛ با این حال شایع‌ترین آن‌ها نیکل-تیتانیوم (NiTi) است.

 فایل‌های نیکل-تیتانیوم قابلیت خم شدن و سازگاری با شکل کانال عصب‌کشی را دارا بوده و به راحتی مجدداً به شکل اولیه خود بازمی‌گردند. اکثر فایل‌های درمان ریشه با سری non-cutting به بازار عرضه می‌شوند و می‌توان آن‌ها را برای استفاده مجدد استریلیزه نمود. هنگام انتخابفایل‌های روتاری یا رسیپروکال، یک نکته بسیار مهم این است که حتماً سیستمی که انتخاب می‌کنید با هندپیس اندوی شما هم‌خوانی داشته باشد

حالا ضمن معرفی کامل انواع فایل دستی و روتاری، در ادامه به مرور اجمالی مزایا و معایب هرکدام میپردازیم.

مزایا و معایب فایل روتاری

مزایا

• سریعتر: درمان ریشه با استفاده از فایل های روتاری سریعتر از درمان ریشه با استفاده از فایل های دستی است. این به این دلیل است که فایل های روتاری می توانند با سرعت های بالاتری چرخانده شوند و بنابراین می توانند بافت مرده و عفونی را از کانال ریشه سریعتر خارج کنند.
• نیاز به مهارت کمتر: دندانپزشکان برای استفاده از فایل های روتاری به مهارت کمتری نسبت به فایل های دستی نیاز دارند. این به این دلیل است که فایل های روتاری به طور خودکار به جلو حرکت می کنند و دندانپزشک نیازی به کنترل دقیق حرکت آنها ندارد.
• خطر آسیب کمتر: خطر آسیب به کانال ریشه با استفاده از فایل های روتاری کمتر است. این به این دلیل است که فایل های روتاری می توانند با فشار کمتری نسبت به فایل های دستی استفاده شوند.

معایب

• کنترل کمتر: دندانپزشک می تواند با استفاده از فایل های روتاری، فشار و حرکت فایل را دقیق تر کنترل کند. با این حال، این کنترل کمتر از فایل های دستی است.
• هزینه بیشتر: فایل های روتاری نسبت به فایل های دستی گران تر هستند.
• راحتی کمتر دندانپزشکان: برخی از دندانپزشکان احساس می کنند که با استفاده از فایل های روتاری راحتی کمتری دارند.

مزایا و معایب فایل دستی

مزایا

• کنترل دقیق تر: دندانپزشک می تواند با استفاده از فایل های دستی، فشار و حرکت فایل را دقیق تر کنترل کند. این کنترل می تواند به کاهش خطر آسیب به کانال ریشه کمک کند.
• هزینه کمتر: فایل های دستی نسبت به فایل های روتاری ارزان تر هستند.
• راحتی بیشتر برای دندانپزشک: برخی از دندانپزشکان احساس می کنند که با استفاده از فایل های دستی راحت تر هستند.

معایب

• زمان بر: درمان ریشه با استفاده از فایل های دستی زمان برتر از درمان ریشه با استفاده از فایل های روتاری است.
• نیاز به مهارت بیشتر: دندانپزشکان برای استفاده از فایل های دستی به مهارت بیشتری نسبت به فایل های روتاری نیاز دارند.
• خطر آسیب بیشتر: خطر آسیب به کانال ریشه با استفاده از فایل های دستی بیشتر است. این به این دلیل است که فایل های دستی باید با فشار بیشتری نسبت به فایل های روتاری استفاده شوند.

انتخاب بین فایل روتاری و فایل دستی

انتخاب بین فایل روتاری و فایل دستی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تجربه دندانپزشک، پیچیدگی کانال ریشه و ترجیحات بیمار.به صورت معمول و البته نه به صورت ثابت شده و به نه به صورت یک قانون کلی اما میتوان عنوان کرد که:

برای دندانپزشکان با تجربه

فایل های روتاری برای دندانپزشکان با تجربه که نیاز به درمان ریشه سریع و ایمن دارند، گزینه مناسبی هستند. این فایل ها می توانند به دندانپزشکان کمک کنند تا کانال ریشه را به طور موثر پاکسازی و شکل دهند، حتی در دندان هایی با کانال های ریشه پیچیده.

برای دندانپزشکان تازه کار

فایل های دستی برای دندانپزشکان تازه کار که در حال یادگیری مهارت های درمان ریشه هستند، گزینه مناسبی هستند. این فایل ها به دندانپزشکان کمک می کنند تا کنترل بیشتری بر فرآیند پاکسازی و شکل دهی کانال ریشه داشته باشند.

برای بیمارانی که از درد دندان می ترسند

فایل های روتاری می توانند درمان ریشه را برای بیمارانی که از درد دندان می ترسند، راحت تر کنند. این فایل ها می توانند به کاهش زمان درمان و درد بیمار کمک کنند.

در نهایت، تصمیم گیری در مورد اینکه از کدام نوع فایل برای درمان ریشه استفاده شود، دردرجه اول به عهده دندانپزشک است. دندانپزشک باید با توجه به عوامل مختلف، بهترین گزینه را برای بیمار انتخاب کند.

تمامی محصولات دسته بندی فایل‌دستی و روتاری دارای گارانتی و ضمانت اصالت و سلامت کالا توسط آکودنت می باشد. درصورت هرگونه مشکلی پس از دریافت محصولات میتوانید با تیم پشتیبانی آکودنت تماس حاصل فرمایید.