مواد اندودنتیکس: کلید موفقیت در درمان‌های ریشه‌ای

مواد اندودنتیکس از اجزای حیاتی درمان‌های ریشه‌ای به شمار می‌آیند که نقش اساسی در پاکسازی، شکل‌دهی و پرکردن کانال‌های ریشه دندان دارند. استفاده از مواد با کیفیت و متناسب با نیازهای بالینی، علاوه بر بهبود نتایج درمان، به افزایش رضایت بیماران و کاهش احتمال عفونت‌های پس از درمان منجر می‌شود.

انواع مواد اندودنتیکس

• گوتا پرکا:
  
  گوتا پرکا ماده‌ای است که به عنوان پرکننده اصلی کانال‌های ریشه استفاده می‌شود. این ماده با خواص بیولوژیکی مناسب، انعطاف‌پذیری کافی و قابلیت انطباق با شکل کانال‌ها، مهر و موم محکمی ایجاد می‌کند.

• سیلرهای اندودنتیکس:
  
  سیلرها نقش مهمی در چسباندن گوتا پرچا به دیواره‌های کانال ریشه دارند. انواع مختلف سیلرها شامل سیلرهای رزینی، سیلرهای سیلیکونی، سیلرهای هیدروکسی‌کالسیه و سیلرهای ترکیبی می‌شوند که هر کدام بسته به نیاز بالینی و ویژگی‌های بیمار انتخاب می‌شوند.

• مواد ضدعفونی‌کننده :
  
  سدیم هیپوکلریت و EDTA در طول مراحل پاکسازی کانال به کار می‌روند تا از بین بردن باکتری‌ها و بافت‌های عفونی کمک کنند و محیطی تمیز برای مراحل بعدی درمان فراهم شود.

• مواد دارویی و پوشش‌های موقتی:
  
  در برخی موارد، استفاده از مواد دارویی مانند کلسیم هیدروکسی‌کلراید یا ترکیبات آنتی‌باکتریال در داخل کانال جهت کنترل عفونت و تحریک فرآیند التیام به کار گرفته می‌شود. پوشش‌های موقتی نیز پس از اتمام درمان، جهت حفظ شرایط بهداشتی کانال و جلوگیری از ورود آلودگی‌های خارجی استفاده می‌شوند.

ویژگی‌ها و مزایای استفاده از مواد اندودنتیکس

• کیفیت و بیولوژیک بودن:
  
  مواد اندودنتیکس باید از نظر بیولوژیکی سازگار با بافت‌های دهان باشند تا واکنش‌های التهابی و عفونت‌های پس از درمان به حداقل برسد.

• خواص فیزیکی مناسب:
  
  انعطاف‌پذیری، چسبندگی بالا و توانایی ایجاد مهر و موم دقیق از ویژگی‌های کلیدی مواد اندودنتیکس هستند که تضمین‌کننده موفقیت درمان می‌باشند.

• سرعت عملکرد و سهولت استفاده:
  
  مواد با تکنولوژی‌های نوین، امکان آماده‌سازی سریع و استفاده آسان را فراهم کرده و زمان نشستن بیمار در مطب را کاهش می‌دهند.

• افزایش دوام و پایداری درمان:
  
  استفاده از مواد با کیفیت موجب ایجاد مهر و موم قوی و طولانی‌مدت در کانال‌های ریشه شده و از احتمال شکست درمان جلوگیری می‌کند.

مواد اندودنتیکس را میتوان به چند دسته کلی تقسیم نمود که برخی از ان ها در مرحله خالی کردن ریشه مانند هیپوکلرید, لوبریکنت ها , کلسیم هیدروکساید و… و موادی که در هنگام پر کردن کانال ریشه استفاده می شوند از جمله گوتا پرکا ها , کن کاغذی , سیلر و اوزنول و… نام برد.
گوتا پرکاها از جمله معروف ترین مواد اندودنتیکس می باشند که شکل معروف تر آن ها به صورت مخروط هایی با تیپر 2, 4 و 6 درصد می باشد و شکل جدید تر آن ها به صورت گوتای گرم شده می باشد که در آبچوراتور ها استفاده میگردد. گوتا پرکاها داری برند های مختلف می باشند که از معروف ترین آن ها میتوان به برند های META , گاپادنت ,گوتا پلاس و… اشاره نمود. به صورت کلی بیشتر گوتاهای 2 درصد و 4 درصد بیشتر در دندانپزشکی استفاده می شوند. گوتا پرکا ها علاوه بر تیپر و برند یک مشخصه دیگر نیز دارند که سایز آن ها می باشد و از سایز 15 الی 80 دسته بندی می شوند که بیشتر از سایز های 20, 25, 30, 35 جهت پر کردن کانال ریشه دندان ها استفاده می شود. هنگام پرکردن کانال ریشه توسط گوتا پرکاها ابتدا این گوتاها به یکی دیگر از مواد اندودنتیکس به نام سیلر آغشته میشود که این ماده باعث ایجاد سیل و پر شدن بهتر کانال ریشه میشود. باید توجه داشت که پیش از پر کردن کانال ریشه دندان ها ابتدا می بایست این کانال ها توسط کن کاغذی به خوبی خشک و تمیز گردند و به هیچ وجه نباید جهت خشک کردن کانال ریشه از پوآر هوا استفاده نمود. کن های کاغذی نیز دارای برند های مشابه با گوتا پرکا ها می باشند و همچنین دارای سایز بندی نیز هستند.
هنگام خالی کردن کانال های ریشه جهت باز شدن کانال هایی که کلسفیه شده اند نیاز هست از مواد اندودنتیکس خاصی مانند هیپوکلرید سدیم و لوبریکنت هایی مانند آرسی پرپ استفاده نمود. باید توجه داشت که هیپوکلرید اسید می باشد و نباید به مقدار زیاد و یا با فشار درون کانال ریشه تزریق شود و در غیر این صورت ممکن است باعث ایجاد حادثه هیپوکلرید شود که درد و تورم زیادی به دنبال دارد. دندانپزشک میتواند توسط دستگاه های اولتراسونیک و یا گوتاپرکاها هیپوکلرید درون کانال ریشه را فعال کند که یکی از نشانه های فعال شدن آن تشکیل حباب بر سطح این مایع می باشد. از آن جایی که سطوح داخلی کانال ریشه و فایل های دندانپزشکی باهم در تماس هستند و ممکن از در هم گیر مکانیکی کنند و باعث شکسته شدن فایل در نواحی باریک و خشن شود میتوان تا باز شدن مناسب و گشادی مناسب کانال از آرسی پرپ ها استفاده نمود که هم سرعت فایلینگ را افزایش میدهند و هم انجام این پروسه را سریعتر میکنند.