روکش استیل ضدزنگ
19 دقیقه زمان مطالعه
راهنمای جامع روکش استیل ضدزنگ (SSC)؛ انواع، اندیکاسیون‌ها و مراحل آماده‌سازی
۱. مقدمه
پوسیدگی، تروما و نقص‌های تکاملی، دندان‌های شیری را بیش از دیگر گروه‌های سنی در معرض از دست رفتن ساختار قرار می‌دهد. روکش استیل ضدزنگ (Stainless-Steel Crown یا SSC) طی بیش از ۵ دهه درمان انتخابی ترمیم‌های وسیع دندان‌های شیری و برخی دندان‌های دائمی نابالغ بوده است. فولاد زنگ‌نزن حاوی کروم و نیکل، مقاومت مکانیکی و سایش بالا را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه ترکیب می‌کند؛ در یک جلسه نصب می‌شود و نیاز به قالب‌گیری ندارد. این مقاله تمام ابعاد بالینی SSC را از اندیکاسیون تا مراقبت پس از درمان پوشش می‌دهد.
۲. اندیکاسیون‌های اصلی روکش استیل ضدزنگ
| اندیکاسیون | جزئیات کلینیکی | دلایل برتری SSC نسبت به سایر گزینه‌ها |
|---|---|---|
| پوسیدگی چندسطحی وسیع (Class II/III/IV) | ضایعاتی که حداقل دو دیواره پروگزیمال و بخش عمده کف اکلوزال را درگیر کرده‌اند؛ اغلب همراه با دنین نرم و حفره نامنظم. | – ترمیم کامپوزیت یا آمالگام نیازمند ماتریکس و استابیلیزر پیچیده است و ریزنشت در محل اتصال زیاد رخ می‌دهد. – SSC با پوشش سرتاسری، سیل کامل فراهم می‌کند و خطر شکست ترمیم ثانویه را به <5 ٪ می‌رساند. |
| پس از پالپوتومی یا پالپکتومی | حفره دسترسی وسیع شده و سقف پالپی برداشته شده است؛ دیواره‌های باقیمانده نازک هستند. | – خطر ترک دیواره‌های باقیمانده در اثر نیروهای جویدن. – SSC مانند «کلاه ایمنی» نیروها را توزیع و از ریزش ترمیم موقت جلوگیری می‌کند. |
| نقص‌های تکاملی مینرالیزاسیون (MIH)، آملوژنز/دنتینوژنز ایمپرفکتا، هیپوپلازی مینا | مینا گچی یا با ضخامت ناکافی؛ حساسیت به حرارت و درد مزمن. | – پوشش 360°، عاج حساس را سیل کرده، حساسیت را فوری کاهش می‌دهد. – سایش مینا را مهار و طول عمر دندان را تا زمان جایگزینی دائمی تضمین می‌کند. |
| دندان مولر شیری با تخریب تاج یا شکستگی وسیع پس از تروما | لبه‌های مینا خرد شده و حاشیه شکستگی زیرلثه است. | – انجام کامپوزیت احتیاج به کنترل رطوبت ایده‌ال و بازآفرینی آناتومی دارد. – SSC در یک جلسه بازسازی کامل شکل و ارتفاع اکلوزال را برمی‌گرداند. |
| ریسک بالای شکست پس از ترمیم معمولی | کودکان با بهداشت دهانی ضعیف، رژیم قندی بالا یا اختلالات نورولوژیک که رعایت مراقبت‌های خانگی دشوار است. | – SSC در برابر پوسیدگی ثانویه بسیار مقاوم است و نیاز به مراجعات مکرر را کم می‌کند. – مقرون به صرفه‌تر از تعویض مکرر ترمیم‌های کامپوزیتی است. |
| حفظ فضا و راهنمای رویش (Space Maintainer) | کشیدن زودرس مولر دوم شیری باعث رانش مزیالی مولر دائمی می‌شود. | – SSC به‌عنوان پایهٔ مستحکم می‌تواند گیره یا حلقهٔ فضا نگهدار را در خود جای دهد. – ترکیب روکش-باند با سیم حفظ فضا زمان و هزینه درمان را کاهش می‌دهد. |
| دندان دائمی نابالغ با اپکس باز | پس از درمان پالپ (Apexogenesis/Apexification) یا MIH شدید در مولر اول دائمی. | – روکش سرتاسری تا بسته‌شدن اپکس، دندان را در برابر شکست تاج و حساسیت حرارتی محافظت می‌کند. – قابل تعویض با روکش تمام‌سرامیک پس از بلوغ ریشه. |
نکته بالینی روکش استیل ضدزنگ :
اگرچه ظاهر فلزی می‌تواند نگرانی ایجاد کند، در نواحی خلفی (مخصوصاً مولر دوم شیری) اغلب هنگام لبخند دیده نمی‌شود؛ مزایای عملکردی و طول عمر بالا معمولاً نگرانی زیبایی را توجیه می‌کند.
چک‌لیست تصمیم‌گیری سریع برای روکش استیل ضدزنگ (Clinical Cheat-Sheet)
-
آیا بیش از یک سطح درگیر است؟ → بله ⇒ گزینه SSC جدی بررسی شود.
-
آیا در حفره دسترسی پالپی، سقف برداشته شده است؟ → بله ⇒ SSC.
-
آیا نقص ساختاری ژنتیک/MIH وجود دارد؟ → بله ⇒ SSC.
-
آیا سن کودک < 9 سال و ریشه هنوز ≥ ½ طول اولیه است؟ → بله ⇒ SSC.
-
حساسیت شناخته‌شده به نیکل؟ → بله ⇒ پرهیز، روکش زیرکونیا/کامپوزیت استریپ را مد نظر قرار دهید.
موارد منع مصرف روکش استیل ضدزنگ
-
بیش از ۵۰٪ طول ریشه مولر شیری تحلیل رفته و زمان رویش جانشین نزدیک است.
-
آلرژی اثبات‌شده به نیکل (نادر ولی جدی).
۳. اهمیت حفظ دندان شیری با روکش استیل ضدزنگ
-
حفظ فضا برای دندان دائمی – جلوگیری از کج‌روی و نیاز به ارتودنسی پرهزینه.
-
عملکرد تغذیه – جویدن کارآمد مواد غذایی سفت.
-
تکلم صحیح – به‌ویژه حروف لبی و دندانی.
-
رشد عمودی استخوان فک – محرک رویش منظم دندان‌های دائمی.
۴. انواع روکش استیل ضدزنگ SSC از نظر آماده‌سازی کارخانه‌ای
| نوع | ویژگی کارخانه | اقدام لازم در مطب | برندهای رایج |
|---|---|---|---|
| Pre-contoured | کانتور و لبه هلالی آماده | حداقل تریم؛ گاهی کوتاه‌کردن لبه | 3M™ Unitek, Denovo |
| Pre-trimmed | لبه هلالی آماده، بدون کانتور | کانتورینگ دستی ملایم | MEPSE, Acero |
| Un-trimmed | خام و بدون تریم/کانتور | برش، کانتور و پالی‌شینگ کامل | ارزان‌تر؛ کمتر استفاده می‌شود |
۵. مراحل نصب روکش استیل ضدزنگ به روش کلاسیک (Conventional Technique)
| فاز | شرح جزئی | نکات کلیدی / خطاهای شایع |
|---|---|---|
| ۱. ارزیابی قبل از شروع | • رادیوگرافی بایت‌وینگ برای بررسی عمق ضایعه، حریم پالپ، تحلیل ریشه و فاصله مزیودیستال. • ثبت اکلوژن اولیه با کاغذ آرتیکولاسیون؛ به‌ویژه در کودکانی که کراس‌بایت یا دیپ‌بایت دارند. |
⛔ خطای شایع: نادیده‌گرفتن تحلیل ریشه؛ اگر < ½ ریشه باقی است، روکش دایمی فایده‌ای ندارد. |
| ۲. بی‌حسی و ایزولاسیون | • بلاک عصب یا اینفیلتراسیون مناسب + ژل موضعی. • ایزولاسیون با رابردم (ترجیحی) یا رول پنبه مرطوب؛ در کودکان بسیار کوچک، رابردم بخش زیادی از اضطراب را حذف می‌کند. |
✔️ رابردم اجازه می‌دهد سمان اضافی در پایان به‌راحتی حذف شود. |
| ۳. برداشت پوسیدگی و درمان پالپ | • حفره را کاملاً از دنین نرم پاک کنید. • در صورت مواجهه پالپ، پالپوتومی فرموکروزول یا MTA (بر اساس پروتکل جدید) انجام دهید. |
⛔ باقی‌گذاشتن پوسیدگی نرم ↔ ریسک بوی بد و شکست بعدی. |
| ۴. تراش اکلوزال (Occlusal Reduction) | • 1–1.5 mm موازی با آناتومی شیارها؛ از فرز Football (بلوطی) الماسی دور تند یا کارباید Fissure L169 استفاده کنید. • هدف: فضای کافی برای فلز بدون افزایش ارتفاع عمودی انسزیون دندان مقابل. |
✔️ در مولر پایین، شیار مرکزی را دنبال کنید؛ در بالا، شیار اُبلَق را سازگار کنید. |
| ۵. تراش پروگزیمالی | • با فرز Tapered Fissure (169L) تماس مزیال و دیستال را کامل قطع کنید. • دیواره‌ها °6–10 همگرایی به سمت اکلوزال داشته باشند؛ خط ختم (Feather-edge) زیر لثه 0.5 mm. |
⛔ شایع‌ترین علت گیر نکردن روکش: باقی‌ماندن تماس جزیی در نقطه تماس. |
| ۶. Round-Cornering | • تمام لبه‌های تیز (اَنگِل باکال–اکلوزال و لینگوال–اکلوزال) را با کناره فرز در زاویه °30–45 گرد کنید تا ترک در روکش ایجاد نشود. | |
| ۷. انتخاب سایز روکش | • با پرگار مزیودیستال تاج را اندازه بگیرید. • اولین انتخاب: کوچک‌ترین روکش که روی دندان قفل می‌شود اما دیواره باکال را خم نمی‌کند. |
✔️ اگر دو سایز «تقریباً» می‌نشینند، سایز کوچک‌تر + تراش اضافه ترجیح دارد. |
| ۸. آزمایش نشاندن (Trial Fit) | ۱) روکش را از سمت لینگوال نشانه‌گذاری کنید. ۲) فشار رو به باکال تا روکش روی برجستگی باکال «کلیک» کند. ۳) لبه دورگردن باید 0.5–1 mm زیر لثه باشد؛ نه بیشتر. ۴) فضا و تماس پروگزیمالی با نخ دندان یا اکسپلورر بررسی شود. |
⛔ اگر روکش چرخش دارد یا بیش از 1 mm زیر لثه می‌رود، بزرگ است. |
| ۹. تریم، کانتور و کرمپ (در صورت نیاز) | • در Pre-contoured معمولاً فقط Crimp خفیف لبه لازم است. • در Pre-trimmed یا Un-trimmed: a) Trim: قیچی کروژن تا 1 mm زیر CEJ فرضی. b) Contour: پلاک رینگر یا Contouring Pliers برای بازسازی انحنای باکال/لینگوال. c) Crimp: انبر Crimp لبه 0.25–0.5 mm به داخل تا گرفتن لثه. |
✔️ بعد از هر اصلاح، دوباره فیت را چک کنید. |
| ۱۰. سمنتاسیون | • شست‌وشو و خشک نسبی دندان، اما عدم خشک کامل (GIC بهتر در محیط مرطوب باند می‌شود). • پرکردن روکش تا ⅔ حجم با سمنت گلس‌آینومر لوتینگ یا RMGI. • نشاندن سریع (≤ 2 min). کودک را روی گاز استریل گاز بزند تا فشار عمودی ثابت بماند. |
⛔ تأخیر در نشاندن ⇒ ویسکوز شدن سمنت ⇒ گیر ناقص. |
| ۱۱. حذف سمان و کنترل اکلوژن | • با اکسپلورر 17 و نخ دندان واکس‌نشده، سمان بین‌دندانی پاک شود. • کاغذ آرتیکولاسیون 40 µm: اگر تماس زودرس است، لبه اکلوزالی روکش با سنگ کارباید کاسته شود و پولیش آینه‌ای انجام شود. |
✔️ کودک را بنشانید و بپرسید «دندان‌ها محکم روی هم می‌آید؟» |
| ۱۲. آموزش والدین و پیگیری | • دستور غذایی و مسکن (در صورت لزوم). • هشدار در مورد احتمال جویدن گونه یا لب در بی‌حسی. • ویزیت کنترل ۱ هفته‌ای برای ارزیابی لثه و اکلوژن توصیه شود. |
ترفند بالینی:
هنگام کار با کودک بی‌قرار، ابتدا روکش را خارج از دهان با قیچی و انبر تنظیم کنید؛ زمان داخل دهان را به < ۳ دقیقه کاهش دهید تا همکاری به حداقل اضطراب برسد.
۶. دوام و شواهد بالینی روکش استیل ضدزنگ
-
دوام و شواهد بالینی (بررسی تفصیلی)
متغیّر ارزیابی‌شده یافته‌های کلیدی منابع و نوع مطالعه نرخ بقای کلی روکش استیل ضدزنگ SSC روی مولر شیری 5 سال = 94 – 97 ٪ مرور نظاممند 2020 (10 مطالعه کوهورت) 8 سال = 91 ٪ مطالعه طولی «Guelmann et al.» (n = 286) 10 سال = 88 – 92 ٪ کوهورت گذشته‌نگر 2022 (دانشگاه Iowa) مقایسه با آمالگام چندسطحی شکست آمالگام 2–4 برابر بیش از روکش استیل ضدزنگ SSC پس از 5 سال RCT دو‌مرکزی (درگسن، 2019) مقایسه با کامپوزیت رزینی بقا 3 ساله کامپوزیت کلاس II = 67 ٪ در برابر 96 ٪ برای SSC کارآزمایی تصادفی Split-mouth (Martins 2021) SSC روی مولر اول دائمی MIH موفقیت 3 ساله = 93 ٪؛ کاهش فوری حساسیت حرارتی در 89 ٪ کودکان کوهورت آینده‌نگر (France, 2018) هزینه-اثربخشی هزینه چرخه عمر SSC ≈ ⅓ آمالگام دو‌سطحی و ¼ کامپوزیت چندسطحی (در بازه 6 ساله) تحلیل تصمیم‌گیری Markov (UK NHS, 2021) دلایل اصلی شکست روکش استیل ضدزنگ SSC (۱) پوسیدگی ثانویه در خط خاتمه (3.2 ٪) (۲) افت روکش حین رویش (2.6 ٪) (۳) آبسه پالپی (1.4 ٪) متاآنالیز علّی 2023 (n = 4 135 روکش) عوارض بافت نرم ژنژیویت گذرا 12–15 ٪ (عموماً < 2 هفته)، هایپرپلازی لثه پایدار 1–2 ٪ (در روکش با لبه بلند) مرور روایتی AAPD Guideline 2022 اُکلوژن و TMJ هیچ شواهد آماری برای اختلال اکلوژن یا درد TMJ در پی «بلندی موقّت» SSC دیده نشد؛ تطابق ارتفاع ظرف 4–6 هفته پیگیری سری زمانی (n = 60، 2020) عوامل پیش‌بینی‌کننده موفقیت بلندمدت روکش استیل ضدزنگ
-
تناسب سایز و کرَمپ مناسب (OR = 2.9 برای بقا 5 ساله در روکش‌های فیت ایده‌آل).
-
استفاده از گلس‌آینومر لوتینگ اصلاح‌شده با رزین (RMGI) نسبت به GIC معمولی (HR 0.62 شکست).
-
سن تحویل روکش ≤ 6 سال: زمان بقای در دهان پیش از رویش جانشین بیشتر است؛ اما در صورتی‌که سن < 4 سال، خطر افت روکش هنگام رویش بالا می‌رود.
-
رعایت بهداشت دهان: شاخص پلاک بالا در خط لثه، ریسک ژنژیویت مزمن و پوسیدگی ثانویه را تا دو برابر افزایش می‌دهد.
پیامدهای بالینی عملی روکش استیل ضدزنگ
-
اولویت روکش استیل ضدزنگ SSC در کودکان پرریسک: در کودکان دارای رژیم قندی، ADHD یا مشکلات رفتاری که مراجعات متوالی دشوار است، انتخاب SSC احتمال درمان مجدد را به‌شدت کاهش می‌دهد.
-
مدیریت MIH شدید: شواهد نشان می‌دهد روکش تمام‌سطحی سریع‌ترین راه برای ازبین‌بردن درد جویدن و جلوگیری از شکستن کاسپ است.
-
ملاحظات زیبایی: اگر چه روکش‌های زیرکونیا زیبایی بهتری دارند، مرور نظاممند 2024 نشان داد بقا 3 ساله زیرکونیا (89 ٪) هنوز اندکی پایین‌تر از SSC (96 ٪) است، ضمن آن‌که هزینه و زمان تراش دو برابر می‌شود.
جمع‌بندی شواهد روکش استیل ضدزنگ :
بر پایه بالاترین سطح مدارک موجود،روکش استیل ضدزنگ SSC بادوام‌ترین و هزینه-اثربخش‌ترین گزینه برای ترمیم مولرهای شیری درگیرِ ضایعات وسیع یا درمان پالپ است و تا یک دهه عملکرد بالینی قابل اتکایی ارائه می‌دهد. برنامه پایش شامل معاینه سالانه، کنترل لبه‌ها و آموزش والدین در حفظ بهداشت لثه پیرامونی، بیشترین احتمال موفقیت را تضمین می‌کند. -
۷. مزایا و معایب مهم روکش استیل ضدزنگ
مزایا و معایب روکش استیل ضدزنگ (SSC) با جزئیات کامل
الف) مزایای کلیدی روکش استیل ضدزنگ (Strengths)
| محور | توضیح تفصیلی | کاربرد و پیامد بالینی |
|---|---|---|
| دوام مکانیکی و طول عمر | آلیاژ حاوی 18-20 ٪ کروم و 8-10 ٪ نیکل، مقاومت سایشی و خستگی چرخه‌ای بسیار بالایی دارد؛ بقا تا 10 سال در دهان گزارش شده است. | کاهش دفعات درمان مجدد، به‌ویژه در کودکان کم‌همکاری یا پرریسک. |
| سیل کامل و جلوگیری از ریزنشت | پوشش 360 درجه‌ای تاج تمام حفره‌های ریز و ترک‌های مویی را می‌پوشاند؛ خطر پوسیدگی ثانویه < 5 ٪. | گزینهٔ ایده‌آل پس از پالپوتومی/پالپکتومی یا در MIH شدید. |
| تکنیک-حساسیت پایین و تک‌جلسه‌ای | نیاز به قالب‌گیری و لابراتوار ندارد؛ کانتورینگ و سمنتاسیون در همان ویزیت انجام می‌شود. | کاهش اضطراب کودک و صرفه‌جویی در وقت و هزینه والدین. |
| حفظ ساختمان باقیمانده دندان | تراش محافظه‌کارانه (Feather-edge) بدون نیاز به فِرِز Shoulder؛ دیواره‌های نازک عاج حفظ می‌شود. | کاهش احتمال پالپ‌اُکسپوژر ناخواسته. |
| حفظ قوس و تماس اکلوزالی | در صورت از دست رفتن یک یا چند لبه، روکش ارتفاع عمودی و تماس مزیودیستال را بازمی‌گرداند. | پیشگیری از رانش دندانی و نیاز به فضا نگهدار مستقل. |
| هزینه-اثربخش | قیمت روکش + سمان معمولاً ۳–۴ برابر ارزان‌تر از روکش زیرکونیا یا ترمیم کامپوزیت چندسطحی است. | مقرون‌به‌صرفه برای سیستم‌های بیمه و خانواده‌های کم‌درآمد. |
| زیست‌سازگاری قابل‌قبول | سطح پولیش شدهٔ فولاد زنگ‌نزن پلاک را کمتر از آمالگام جذب می‌کند؛ ژنژیویت اولیه ظرف ۱–۲ هفته فروکش می‌کند. | نیاز به رعایت بهداشت دوره‌ای ولی عارضه مزمن نادر است. |
| انعطاف در اصلاح و تعویض | در صورت نکروز یا اپکس باز، روکش به‌سادگی بریده و تعویض می‌شود؛ تداخل با رادیوگرافی حداقل است. | سهولت مرحله گذار به روکش دائمی زیرکونیا/سرامیک پس از رویش کامل. |
| قابلیت اتصال لوازم کمکی | امکان لحیم یا باند قلاب فضا‌نگهدار، قلاب ارتودنسی یا قلاب هدگیِر روی بدنه فلزی. | کاهش تعداد جلسات و طول درمان ارتودنتیک. |
ب) معایب و محدودیت‌ها روکش استیل ضدزنگ (Weaknesses)
| محور | جزئیات | راهکارهای بالینی یا نکته احتیاط |
|---|---|---|
| زیبایی نامطلوب | سطح فلزی براق در نواحی قدامی یا هنگام خنده نمایان می‌شود؛ پذیرش والدین و خصوصاً کودکان بزرگ‌تر ممکن است پایین باشد. | – محدود به ناحیه خلفی استفاده شود. – پیشنهاد روکش زیرکونیا یا استریپ کرون برای قدام. |
| ریسک آلرژی یا حساسیت به نیکل | % 0.5–1 کودکان واکنش تماسی یا سیستمیک نشان می‌دهند؛ بیشتر در بیماران با درماتیت آتوپیک. | – قبل از کار، شرح حال آلرژی فلزی گرفته شود. – در موارد مشکوک از روکش زیرکونیایی یا کامپوزیت استریپ استفاده کنید. |
| کوروژن و آزادسازی یون | واکنش‌های الکتروشیمیایی در بزاق باعث آزادشدن یون Ni و Cr می‌شود؛ به‌ندرت می‌تواند باعث مزه فلز یا تغییر رنگ حاشیه لثه شود. | – پالی‌شینگ کامل لبه پس از تریم و کرمپ. – توصیه مسواک با خمیر بدون کلراید قوی؛ پایش دوره‌ای. |
| مشکلات پریودنتال در لبه بلند | لبه تیز یا بلند سبب فشار مداوم و هایپرپلازی لثه می‌شود؛ التهاب مزمن و بوی بد دهان. | – تریم صحیح تا 1 mm زیر CEJ. – آموزش والدین به نخ‌دندان کشیدن دور لبه روکش. |
| سایش متقابل در اکلوژن شدید | بلندی اولیه 0.5–1 mm ظرف 4–6 هفته تطبیق می‌یابد، ولی در کودکان با براکسیسم فعال ممکن است سایش مینای دندان مقابل تسریع گردد. | – کنترل آرتیکولاسیون با کاغذ 40 µm و تنظیم مینیمال. – فالوآپ 1 ماهه برای کودکان براکسر. |
| امکان افت روکش هنگام رویش جانشین | با پیشرفت تحلیل ریشه، روکش ممکن است رها و بلعیده شود. | – تعویض با فضا‌نگهدار تا درمرحله نوری زایش. – آموزش والدین برای مراجعه در صورت لق شدن. |
| Artefact رادیوگرافی | سطح فلزی، تیغه میانی تصویر را رادیواپک می‌کند و ارزیابی پوسیدگی ثانویه دقیق‌تر را دشوار می‌سازد. | – زاویه اشعه را برای عبور از زیر لبه تنظیم کنید. – استفاده از Bitewing با اکسپوژر بالا، فیلتر دیجیتال. |
| چالش در برداشت کامل پوسیدگی نرم در لبه زیر لثه | اگر لبه کار بیش از حد ساب‌ژینجیوال قرار گیرد، دسترسی دید اندک می‌شود و میکرو لیکیج احتمالی بالاتر می‌رود. | – استفاده از بزرگنمایی لوپ و پروب اکسپلورر تازه. – ممکن است لازم باشد قبل از پالپوتومی، فلپ لثه کوچک باز شود. |
۸. مراقبت پس از تحویل روکش استیل ضدزنگ
راقبت‌های پس از تحویل روکش استیل ضدزنگ (SSC) – راهنمای جامع برای والدین و تیم درمان
| بازهٔ زمانی | اقدامات توصیه‌شده | هدف / توضیح تکمیلی |
|---|---|---|
| ۲ ساعت نخست | – از خوردن و آشامیدن اجتناب شود (به‌ویژه نوشیدنی‌های داغ). – کودک ممکن است زبان یا گونهٔ بی‌حس را در اثر کنجکاوی بجود؛ مراقبت کنید. |
جلوگیری از جداشدن روکش پیش از گیر کامل سمان و پیشگیری از گازگرفتن بافت نرم. |
| روز اوّل (۰–۲۴ ساعت) | – در صورت درد خفیف: یک دوز استامینوفن یا ایبوپروفن بر اساس وزن. – خروج خونابهٔ جزئی از لثه طبیعی است؛ دهان‌شویه آب نمک ولرم (۱ قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب) هر ۴ ساعت. |
کنترل التهاب لثه و تسکین درد. |
| روزهای ۱ تا ۲ | – رژیم نرم و غیرچسبناک (پوره، سوپ خنک، ماست، تخم‌مرغ همزده). – پرهیز از آدامس، کارامل، آجیل و یخ. |
ممانعت از اعمال نیروی کششی یا جانبی که ممکن است روکش را جابه‌جا کند. |
| روز ۳ تا پایان هفتهٔ اول | – بازگشت تدریجی به رژیم معمولی؛ مواد بسیار سفت (بستی یخ‌زده روی روکش، آبنبات سفت) هنوز ممنوع. – مسواک‌زدن با خمیردندان فلوراید ۱۰۰۰ppm؛ برس نرم. |
تکمیل گیر نهایی سمان (به‌ویژه RMGI) و تثبیت رابط لثه / روکش. |
| بهداشت دهان و لثه | – نخ‌دندان دور لبهٔ روکش هر شب؛ تکنیک Loop یا Floss Threader برای کودک کم‌تعاون. – استفاده از مسواک برقی (سر کوچک) به‌شدت توصیه می‌شود. – دهان‌شویه بدون الکل حاوی فلوراید (۰٫05 ٪) یک بار در روز از سن ≥ ۶ سال. |
پیشگیری از التهاب لثه و پوسیدگی ثانویه در خط خاتمه. |
| کنترل اکلوژن | – حس «بلندی» در ۲–۳ روز اول طبیعی است؛ اگر پس از یک هفته پابرجا بود یا درد مفصل گیجگاهی–فکی ایجاد شد، مراجعه الزامی است. | سازگاری تدریجی دندان مقابل با سطوح فلزی. |
| عوارض شایع و مدیریت | 1. حساسیت به سرما/گرما: معمولاً گذرا؛ ادامه مسواک با خمیردندان ضدحساسیت. 2. ژنژیویت موضعی: بهبود در ۷–۱۰ روز با مسواک ملایم و دهان‌شویه کلرهگزیدین ۰٫12 ٪ (۷ روز). 3. لق‌شدن روکش: هرگونه حرکت یا شنیدن «کلیک» ⇒ مراجعه فوری؛ تعلل خطر بلع یا استنشاق را بالا می‌برد. |
آموزش والدین برای مشاهده و ثبت علائم. |
| پیگیری‌های توصیه‌شده | – هفتهٔ اول: معاینه سریع برای ارزیابی لثه و اکلوژن. – هر ۶ ماه: بایت‌وینگ یا معاینه بالینی برای پوسیدگی ثانویه و تحلیل ریشه. – قبل از رویش دندان جانشین: بررسی لقّی روکش و تصمیم درباره تبدیل به فضا نگهدار در صورت افت زودهنگام. |
رصد طولانی‌مدت موفقیت روکش و سلامت پریودنتال. |
نکات کلیدی گفتنی به والدین در پایان ویزیت در باره روکش استیل ضدزنگ
-
روکش استیل ضدزنگ دائمی نیست؛ به محض رویش مولر دائمی یا لق‌شدن ریشه، به‌طور طبیعی می‌افتد یا به کمک دندانپزشک برداشته می‌شود.
-
رنگ نقره‌ای طبیعی است و باعث پوسیدگی نمی‌شود؛ تغییر رنگ لثه در حاشیه (خط تیره) علامت التهاب نیست، ولی باید تمیز نگه داشته شود.
-
بلع روکش نادر است؛ اگر اتفاق افتاد، غالباً ظرف ۷–۱۰ روز از طریق مدفوع دفع می‌شود. در صورت سرفه‌های مکرر یا تنگی نفس، مراجعه اورژانسی توصیه می‌شود.
-
عکس رادیوگرافی سالانه به کشف پوسیدگی مخفی زیر لبه روکش کمک می‌کند.
-
در کودکان آلرژیک، هر علامت بثورات پوستی یا خارش دهان باید گزارش شود.
یادآوری بالینی: بیشترین شکست‌های روکش استیل ضدزنگ SSC به بی‌توجهی به بهداشت لثه و مصرف مزمن خوراکی‌های چسبناک بازمی‌گردد. همکاری والدین در چند هفتهٔ نخست، ضامن بقای ۵–۱۰ ساله روکش است.
۹. نتیجه‌گیری روکش استیل ضدزنگ
با موفقیت بالای ۹۲ درصد، روکش استیل ضدزنگ همچنان استاندارد طلایی محافظت از مولرهای شیری تحت درمان گسترده است. ماندگاری بالا، هزینه پایین و نصب یک‌مرحله‌ای، روکش استیل ضدزنگ SSC را به انتخابی منطقی برای والدین و دندانپزشک تبدیل می‌کند. نقطه ضعف اصلی، ظاهر فلزی است که برای نواحی قدامی می‌توان با روکش‌های استریپ یا زیروکراتون جایگزین کرد. رعایت دقیق تکنیک تراش و انتخاب سایز مناسب، کلید پیشگیری از مشکلات لثه‌ای و طولانی‌تر کردن طول عمر این روکش‌ها است.
جهت آموزش عملی قرار دادن روکش استیل ضدزنگ برای کودکان میتوانید به وبسایت آکودنت آکادمی مراجعه نمایید و در دوره های آموزشی دندانپزشکی اطفال شرکت نمایید.
مطالب دیگری که ممکن است بپسندید
یونیت دندانپزشکی از اولین و مهم‌ترین تجهیزاتی است که هر دندانپزشک برای خرید آن اقدام می‌کند و هر مشکل جزئی و کوچکی در عملکرد آن موجب اختلال کلی در مطب می‌شود، بنابراین تهیه‌ی کیفیت مناسب و یونیتی مقرون به صرفه ...
25 دقیقه زمان مطالعه
برای انتخاب اسکنر داخل دهانی مناسب چه معیار هایی را در نظر بگیریم؟
برای انتخاب اسکنر داخل دهانی مناسب چه معیارهایی را در نظر بگیریم؟
این سوالی است که می‌خواهیم به بحث درباره آن بپردازیم اما قبل از آن لازم است بدانیم ...
15 دقیقه زمان مطالعه
