راهنمای جامع  انواع کلمپ دندانپزشکی

۱. مقدمه

ایزولاسیون مؤثر ناحیهٔ جراحی به‌ویژه در درمان‌های ترمیمی و اندودنتیک  بدون استفاده از کلمپ دندانپزشکی و رابردم عملاً غیرممکن است. هدف این راهنما، ارائهٔ یک جمع‌بندی شفاف از اصول انتخاب، طبقه‌بندی، کاربرد و مزایای کلمپ‌ها برای دستیابی به درمان ایمن، سریع و عاری از آلودگی حتی در سخت‌ترین موقعیت‌های بالینی است.

استفاده از رابردم و کلمپ دندانپزشکی، نخستین‌بار در اواخر قرن نوزدهم به‌عنوان پاسخی برای دو چالش اساسی مطرح شد: کنترل رطوبت حین ترمیم‌های آمالگام و جلوگیری از بلع ابزارهای ریز. امروزه، با گسترش مواد حساس به رطوبت ــ از چسباننده‌‌های رزینی تا سمان‌های زیست‌فعّال ــ این ابزار کوچک فلزی بیش از هر زمان دیگری نقش حیاتی در موفقیت درمان‌های مدرن دارد. پژوهش‌های بالینی نشان می‌دهد که نبود ایزولاسیون مناسب می‌تواند تا ۶۰ ٪ به افت باند و ریزنشت منتهی شود؛ رقمی که مستقیم بر طول عمر ترمیم و هزینهٔ نهایی درمان اثر می‌گذارد.

در عین حال، ‌پروتکل‌های کنترل عفونت بعد از همه‌گیری کووید-۱۹ سخت‌گیرانه‌تر شده‌اند و مراکز نظارتی بر مستندسازی فرآیند ایزولاسیون تأکید ویژه‌ای دارند. کلمپ به‌عنوان ستون فقرات این فرآیند، سه وظیفهٔ کلیدی بر عهده دارد:

1. فیکس‌سازی پایدار رابردم بر گردن دندان حتی در حضور تاج‌های تخریب‌شده یا لثهٔ خون‌ریزی‌کننده؛

2. ایجاد هموستاز موضعی بدون نیاز به داروهای تنگ‌کنندهٔ عروقی؛

3. آزادسازی میدان دید و فراهم کردن دسترسی مستقیم به حفرهٔ دسترسی اندودنتیک یا ناحیهٔ ترمیم.

با وجود ظاهر ساده، انتخاب کلمپ نامناسب می‌تواند منجر به آسیب لثه، لقی ناگهانی حین کار و حتی پاره شدن رابردم شود. از این رو تولیدکنندگان، طیف وسیعی از طراحی‌ها را بر پایهٔ مورفولوژی تاج و سرویکال، زاویهٔ محور طولی دندان و وضعیت رویش توسعه داده‌اند؛ از کلمپ‌های تایگر با فک دندانه‌دار برای دندان‌های به‌شدت پوسیده گرفته تا مدل‌های کنارزنندهٔ لثه برای پوسیدگی‌های سرویکال. شناخت این طبقه‌بندی و کاربرد عملی هر کد، دندانپزشک را قادر می‌سازد با حداقل آزمون‌وخطا، ایزولاسیونی بی‌نقص برقرار کند و در عین حال راحتی بیمار را حفظ نماید.

در ادامهٔ این مقاله، با رویکردی سیستماتیک ابتدا به ضرورت‌های بالینی استفاده از کلمپ می‌پردازیم، سپس طبقه‌بندی جهانی، تفاوت مدل‌های بالدار و بی‌بال، و نهایتاً راهنمای جامع سایزبندی برای دندان‌های قدامی، خلفی و شرایط ویژه را ارائه خواهیم کرد؛ تا بتوانید در کوتاه‌ترین زمان، کلمپ ایده‌آل برای هر سناریوی بالینی را انتخاب کنید.

۲. چرا باید از کلمپ رابردم استفاده کنیم؟

مزایا و کاربردهای کلیدی کلمپ دندانپزشکی

۳. اجزای سیستم ایزولاسیون و رابردم

1. کلمپ – گیرهٔ فلزی برای درگیر شدن با قسمت سرویکال تاج.

2. فورسپس کلمپ – باز و بسته کردن کلمپ از طریق دو حفرهٔ جانبی.

3. رابردم – ورقهٔ لاتکس/نایلکس با خاصیت کشسانی؛ سوراخ‌کاری توسط پانچ.

4. فریم (کمان یانگ) – کشش یکنواخت رابردم و ایجاد بستر پایدار درمانی.

۴. طبقه‌بندی اصلی کلمپ‌ دندانپزشکی

۴-۱. انواع کلمپ‌ دندانپزشکی بر اساس طراحی فک و لبه

۴-۲. انواع کلمپ‌ دندانپزشکی بالدار (Winged) vs. بی‌بال (Wingless)

۵. راهنمای سایزبندی متداول انواع کلمپ‌ دندانپزشکی (کد جهانی)

۵-۱. انواع کلمپ‌ دندانپزشکی قدامی

۵-۲. انواع کلمپ‌ دندانپزشکی خلفی

۵-۳. کلمپ‌های مخصوص

۶. نکات انتخاب و تطبیق کلمپ‌ دندانپزشکی

1. ارزیابی محیط سرویکال: محیط⁺۱-۲ میلی‌متر دهانهٔ کلمپ باید کمتر از محیط گردن دندان باشد.

2. زاویهٔ فک‌ها: در دندان‌های لبه-لبه یا متمایل، کلمپ با فک اُبلیک انتخاب کنید.

3. درگیری چهار نقطه‌ای: قبل از نصب رابردم، تست کنید که هر دو فک و هر دو لبه بر سطح دندان بنشیند.

4. فشار به لثه: برای هموستاز، از کلمپ‌های B یا A استفاده کنید.

5. جایگزینی بالدار ↔ بی‌بال: در فضای دهانی محدود، بی‌بال (سری W) راحت‌تر نصب می‌شود.

۷. برندهای کلمپ دندانپزشکی موجود در بازار ایران

۸. نتیجه‌گیری 

کلمپ دندانپزشکی، کلید ایزولاسیون مطمئن و کیفیت درمان است. شناخت دقیق کدگذاری‌ها، طراحی فک‌ها و شرایط بالینی اجازه می‌دهد مناسب‌ترین گیره را با کمترین آزمون و خطا انتخاب کنید. آکودنت آماده است با ارائهٔ مشاوره و تأمین انواع کلمپ‌های اصلی و تخصصی، روند انتخاب و خرید شما را ساده کند.

برای مطالعهٔ بیشتر

تشخیص و درمان حساسیت دندان و بیماری‌های پری‌اپیکال

رابردم دندانپزشکی: جامع‌ترین راهنما برای انتخاب، کاربرد و مراقبت

کلمپ دندانپزشکی | راهنمای جامع انواع، کاربرد و نگهداری

سؤال در رابطه با  کلمپ دندانپزشکی دارید؟ در بخش نظرات همین صفحه بپرسید؛ تیم علمی آکودنت در اسرع وقت پاسخگو خواهد بود.